Altan Vural
Her günümüz bayram olsun
‘Perakendenin en sevdiği günler ne?’ diye sorsanız ilk söyleyeceğimiz arife günleri ve bayramlardır. Çünkü o günler yıl içindeki satışların en üst noktaya ulaştığı, dolayısıyla tüm ekip olarak bir şeyi başarmanın bize mutluluk kattığı özel günlerdir. Ancak artık (tam olarak henüz hissedilmese de) satışlar her geçen yıl bir önceki yılı aratıyor olacak gibi gözüküyor. Bunun en önemli sebebi de yaşanan toplumsal değişim. Perakende toplumun bir parçası, yaşamın ta kendisidir. Toplum örf, adet ve geleneklerimizde yaşanan değişiklikler yaşam biçimimizi de, iş yapış şeklimizi de değiştiriyor. Bu özel günlerin değişmemesi ve öneminin vurgulanması biz perakendeciler açısından son derece önemli. Çünkü bayramlar ve özel günler tüm toplumu tutkal gibi birleştiren çok özel günler. Nasıl ki acıları birlikte paylaşıyorsak milletlimizi millet yapan tüm özel günleri sonuna kadar kutlamanın yollarını bulmalıyız. O nedenle bayramlar toplumun bir şenlik ve birlikte olma fırsatı, acımız bile olsa kızılcık şerbeti içip kan kussak da o mutluluğun bir parçası olmalıyız mutlaka.
Tüm bayram coşkusunu doyasıya paylaşmalıyız toplumla. Çünkü o günler tüm ülkenin tek vücut olduğu, çok güzel günler. Güzel günlerin kaybı hepimizi üzer.
Herkes ‘Acaba tatil 9 güne çıkacak mı?’ diye soruyor. Amaç tüm eş, dost ve akrabaları ziyaret etmek değil; birkaç gün daha fazla çalışmamak veya tatile gitmek. Sanki herkes tatile gider gibi birbirinden uzaklaşır oldu. Bu değişim sadece bayram gelenekleri konusunda yaşanmıyor. Tüm insani ilişkiler sıcaklıktan, sevecenlikten uzak bir hal alıyor. Aynı apartmanda yaşayanlar bile karşılaştıklarında bir ‘Merhaba’yı çok görüyorlar birbirlerine.
Toplumun değer yargıları değiştikçe perakende satışlarda da değişiklikler yaşanacağı çok aşikâr. Eskiden tonlarca şeker satardık, şimdilerde yerini çikolataya bıraktı. Ama ziyaretler ‘Tatlı yiyelim tatlı konuşalım’ babında olmadığı için de onlarda geriye doğru gidiyor. Bu gidişle bir süre sonra bayramda, insanların tek başına bilgisayar başında tüketeceği cips, kuruyemiş ve içecekler bayramlık şekerinin çikolatasının yerini alacak. Sahi, ‘Bayramlarda çocuklara hediye edilen mendiller satılıyor mu, bilen var mı?’
Ülkemizin zor bir dönemden geçtiği bu günlerde, şehit haberleri yüreğimizi burkarken diğer taraftan yaşadığımız Van depremi yüreğimizi derinden yaraladı. Dünyanın en güzel coğrafyasında yaşayan bizler bunların da üstesinden geleceğiz. Bu acılar hepimizin yüreğini burktu. Ancak Ulu Önder Atatürk’ün dediği gibi; “Birlik ve beraberlik; ölümden başka her şeyi yener. Bir ulus sımsıkı birbirine bağlı olmayı bildikçe yeryüzünde onu dağıtabilecek bir güç düşünülemez. Bugün vatanımızda milli bir kudret varsa o cereyan felaketlerden ders alan ulusun kalp ve dimağından değmiştir.”
Milli sınırlar içinde bulunan yurt parçaları bir bütündür, birbirinden ayrılamaz. Tabi ki Kasım ayı içinde Kurban Bayramı dışında önemli bir gün de 24 Kasım Öğretmenler Günü, ancak bu sene biraz daha buruk kutlayacağız bu güzel günü. 65 eğitim şehidi verdik, yüreğimiz buruk. Yaptığımız ve yapacağımız binalarda en çok sevdiklerimizi kaybedebileceğimizi düşünsek acaba yine de yapar mıydık o binaları; en çok sevdiklerimizi kaybedeceğimizi bilsek, yine de kendi elimizle izin verir miydik o yapı kullanım belgelerini.
Bayramlar toplumsal duyarlılığın en üst seviyede olduğu günlerdir. Ne olur her fırsat bulduğumuz bayramı birlikte kutlayalım. Bir vesile olsun karşımızdaki ile tokalaşmak için. Aynı şeye bir günde olsa sevinelim hep beraber mutlu olalım. Üzüntüler bu ülkeden uzak olsun. Yüreğimiz yansa da içimiz acısa da acılarımızı yüreğimize gömerek hep birlikte kucaklaşalım, bayramlaşalım.
Bu yazıyı 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’nda yazdım. Aslında başka bir yazı hazırlamıştım. Ancak, duyguların bu kadar yoğun olduğu bu günlerde kısa da olsa bayramlardan bahsedeyim istedim. Biraz buruk, biraz keyifsiz fakat umudunu hiç kaybetmeden.
Tüm dostlara iyi bayramlar…
Yazarımızın bu yazısı Retail Türkiye Dergisi’nin Ekim 2011 – 32. sayısında yayınlanmıştır.
Mayıs ayında ne yapacağınızı, Ekim ayında hangi kampanyayı yapacağınızı şimdiden planlayın. Göreceksiniz daha başaralı olacaksınız.
Perakende sektörü hepimizin bildiği gibi dinamik, anı yaşayan ortamdan beslenen aynı zamanda planlı ve programlı çalışması gereken bir sektör. Bu nedenle; mutlak suretle bütçe, iş planı pazarlama planı gibi işletme yönetiminde vazgeçilmez olan yardımlarımızı işinize entegre etmeliyiz. Bu ayki yazımızda da pazarlama planlarından bahsedeceğim.
Pazarlama planına gıda perakendeciliği açısından bakarsak;
Satışa yönelik reklamlarımız pazarda almış olduğu tanıtım modeli üzerine kurulur ve bizi ziyaret eden müşterilerin yapısı üzerine inşa edilir. Tabii ki, buradaki asıl amaç müşterilerimizin daha çok satın alma yapmasına yönlendirmede bulunmak, yeni müşteriler elde etmek ve bu süreçte kaynakları israf etmeden zamanında müdahale ile şirketimizin yol haritasını çizmektir.
Bugün işletmelerimizin en önemli sorunlarından biri plansız hareket etmeleridir. Bu nedenle ciddi kayıplar yaşanmakta ya da son dakika da alınan kararlar ile yapılan hizmetler amacına ulaşama-maktadır. “Çok acil” lafı sektörümüzün hız ve dinamiğini anlatmakla birlikte, gerçekten olumsuz bir çok sonucu da beraberinde getirmektedir. Bu nedenle şirketimizin müşteri yapısı, sizin yapabi-lecekleriniz, şirketin mevcut durumu göz önüne alınarak swot analizi yapabilirsiniz. Mutlak surette yıllık pazarlama planınız olmalıdır. Tabi pazarlama planı ile bütçe planlarınız birbiriyle örtüşmelidir. Yukarıda bir kaçını saydığımız müşteri yapınız, hedef kitleniz, bütçeniz, fiyatlandırma stratejiniz, şirketinizi görmek istediğiniz yeriniz, ürün yapınız, sosyal sorumluluk düşünceniz, müşteriye ulaşma şekliniz dikkate alınarak bir plan oluşturabilirsiniz.
Planları aylık yapabilir veya her hafta değerlendirme yapabilirsiniz, hatta mutlaka yapmalısınız. Şubat ayındayız, geç kalmış sayılmazsınız. Mayıs ayında ne yapacağınızı, Ekim ayında hangi kampanyayı yapacağınızı şimdiden planlayın. Göreceksiniz ki daha başaralı olacaksınız. Yardım isterseniz mail adresim yukarıda yazılıdır.
Yazarımızın bu yazısı Retail Türkiye Dergisi’nin Ocak 2015 – 71. sayısında yayınlanmıştır.
Reklamcılık her sektörün aslında vazgeçilmez bir parçasıdır. Yapmış olduğunuz işleri müşterilerle paylaşmanızın çok önemli bir yoludur. Perakende sektörünün ise vazgeçilmezi durumundadır.
Yapmış olduğunuz yenilikleri ucuzlukları binlerce lira harcayıp açacağınız yeni mağazayı satın aldığınız Ezine peynirinin lezzetini müşterilerinize anlatmanın en önemli yoludur reklamcık. Aslına bakarsanız yukarıda birkaç örnek verdiğim işleri tabi ki çoğaltmak mümkün. İşte bu örneklere bile baktığımızda emek ve para harcadığımız bu işleri anlatamayıp yapılan emeklerin heba olması gerçekten çok acı olabilir. Sektörde bugüne kadar çok da önem verilmeyen bana göre de olmazsa olmaz işlerden bir tanesidir reklamcılık. Ancak bugüne kadar da çok profesyonel anlamda yapılmamış bu iş genelde tanıdık eş dost ve güzel hanımlar sektörün en önemli oyuncuları olmuşlar. Bu nedenlerde paralarda tıpkı insertlerin çöpe atılması gibi heba olmuştur.
İnsertlerin çöpe atılması demişken binlerce insert dağıtıp hem içeriğinin standart olması bir arpa boyu yol alınmaması hem de ehil olmayan insanlara yaptırmış olduğumuz dağıtımlar ne yazık ki çöpe giden paralar olarak karşımıza çıkmaktadır. Uzatmadan bir yaşanmış olay ile insert işini sizlerle paylaşalım. Müşterilerimizden bir tanesi yakınını kaybettiği için bir mezarlığa gider. Mezarlığın içine atılmış balya balya insertleri görünce bizleri arar ve haberimiz olur. Ne acı değil mi? Acaba oradan marketimize gelecek olanlar olur diye mi atmış diye arkadaşımız bi türlü anlam veremedik!
Günlerce insert çıkarmak için aldığın ürüne mi yanarsın grafikerlerin sabahlamalarına mı yanarsın harcadığın paraları mı yanarsın? Yoksa bu emeklerin karşısında bana fazla müşteri gelir ödemelerimi daha rahat yaparım hayallerine mi yanarsın… Takdir sizin.
Diğer taraftan yapılan reklamların bir profesyonel tarafından yapılması kişisel zevklerimiz ve bizim bilgilerimiz dışında bilimselliği yansıtması gerçekten çok önemlidir. Alt yapısı hazır olmadan o ürün yada hizmeti gerçek anlamda mağazada oluşturmamış iken; örneğin kasiyerin gülmüyorsa sen onu sağlamamışken güler yüzlü hizmet veriyoruz dememizin bir anlamı var mıdır? Bizce aslında temel nokta budur. İşte yazımın başlığında yazdığım biraz reklam yapalım dediğim yer tam da burasıdır. Bu hizmetin sağlanması formülünü anlatarak, gerekirse öğreterek, sonrada takip edecek bir anlayışla kurduk SAT Reklam Ajansı’nı. Örneğin hizmet verdiğimiz firmaların 2015 insert planları, temaları, hangi ayda hangi özel günde ne yapacakları bugünden belli. İş planlanırsa, son dakikaya kalmazsa inanın çok daha ucuz, çok daha etkili oluyor. Sadece bir ajanstan ibaret değil adından da anlaşılacağı gibi. Sizlere satışlarınızı artırmayı sağlayacak teknikleri sizlerle birlikte karar veren bir oluşumu sağladığımızı düşünüyorum. Şirket olarak sizlerin müşterilerinize sizi hangi tekniklerle anlatmak gerektiğini, hangi yönlerinizle satışlarınızı artıracağınızı biliyoruz; ya da sizlere yeni yöntemler önererek farklılıklar sunuyoruz.
Sevgili dostlar reklamları izlediniz.
Reklamlar demişken Retail Türkiye Dergisi’nin Anadolu konferansları bir harika. Dostlar bir araya geliyor, bir şeyler öğreniyorlar, bir günde olsa farklılıklar yaşıyorlar. Emeği geçenlere kocaman teşekkürler.
2015 yılının tüm dostlarıma perakende sektöründe, çalışıp emek veren arkadaşlarıma, korkusuzca yatırım yapıp ülke ekonomisine katkıda bulunan yatırımcılara başta sağlık olmak üzere mutluluk başarı ve güzel günler getirmesini diliyorum.
Yazarımızın bu yazısı Retail Türkiye Dergisi’nin Aralık 2014 – 70. sayısında yayınlanmıştır.
Bugün perakende de önemli seviyelere gelmiş markalarımız var. Bu markalar kurulurken belki de birçoğu şu anda gelmiş oldukları noktayı hayal bile edemezlerdi.
İşleri için düşündükleri, yaptıkları ve inandıkları bir çok projeyi hayata geçirdikleri için bugün çok önemli yerlere geldiler ve birer imparatorluk kurdular. Ancak bazı dostlarımızın hayalleri azaldı, belki de risk alma katsayıları minimize oldu. Aslında onları beklemedikleri yerlere getiren hayalleri ve almış oldukları risklerdi. Bu riskleri aldıkları için yapmış oldukları işler diğerlerinden farklı idi. Kimi sabahın 3’ünde hale gitti en iyi sebze meyveyi aldı, kimi Çanakkale’den en iyi peyniri getirdi, farkını ortaya koydu işler gelişti ve büyüdü.
Fakat işletmelerin büyümesi yukarıda belirttiğimiz gibi risk katsayısını azalttı. Peyniri artık kendisi değil, başka birisi satın aldı, kasasını başka birine emanet etti, işi büyüdü yetemez hale geldi. İşte buradan sonra yine hayallerinin peşinden koşup faklı düşünceler faklı arayışlara geçmeyenlerin sonu da pek parlak gözükmüyor. Bu işi ben kurdum benden başka bilen yok mantığıyla gidenlerin sonu ne yazık ki hüsran. Şaşaa ve tantana ile gece gündüz çalışmayla imparatorluk kuran beyinler, şimdi bu işten nasıl kurtulurumun hesabını yapmaya başlıyorlar. Çok yazık ve çok acı.
Asıl maharet böyle bir girdaba girmeden işi fark edip hayallerin ötesinde gerçeğe dönüş. Gerçeklerle yüzleşmeden hayata bir es verin, biraz da yalaka ve dalkavuk olmayan çevrenizi dinleyin. İş hayatı süreklilik ister. Yeni projeler, yeni bakış açıları ister. Sizler bir imparatorluk kurmuş olabilirsiniz ama gerçeklerden uzaklaştıkça zora gireceksiniz demektir. Süreklilikten bahsetmişken klasik hepiniz kilolarımızdan şikayetçiyizdir. İyi bir rejim ile biraz da dikkat ederek hatta biraz da yürüyerek bir miktar kilo vermiştik. Şimdi yürümeyi bırakıp hayata eskisi gibi bakınca kiloları tekrar aldık. Nerede kaldı çekmiş olduğumuz onca eziyet? İş hayatında da sürekliliği sağlamayıp yeni bakış açıları eklemezsek sizi hüsran bekliyor demektir.
Bu yazıyı haberlerde yabancı bir kuruluşun ‘’Türkiye’nin 2015 büyüme hızı % 2 olacak‘’ notuna istinaden yazdım.
Aman dikkat!
Yazarımızın bu yazısı Retail Türkiye Dergisi’nin Kasım 2014 – 69. sayısında yayınlanmıştır.
