AVM
AVM’lerdeki birincil kira rakamı 325 TL
JLL Türkiye’nin 2018 yılını kapsayan ‘Ticari Gayrimenkul Pazarı Görünümü Raporu’ yayınlandı.
Perakende sektörü, A sınıfı ofis piyasası ve lojistik pazarını detaylarıyla mercek altına alan raporda ayrıntılı rakamlara yer verildi. JLL uzmanlarına göre yeni AVM yatırımları önümüzdeki birkaç yıl kademeli olarak düşecek. Bu sebeple mevcut alışveriş merkezlerinde yeniden kiralama, eskiyen alışveriş merkezlerinde ise yenileme süreçleri perakendenin başarısında başrol oynayacak. Ofis piyasasındaki boşluk oranı 2018’de yüzde 21,3 olarak hesaplanırken, lojistik pazarında satış taleplerinin arttığı bir yıl geride kaldı.
Çalışmaya göre perakende pazarındaki birincil kira 2018 yılsonu itibarıyla metrekare başına aylık 325 TL seviyesinde görünüyor. Türkiye genelinde şu anda 431 alışveriş merkezi hizmet veriyor. 38 AVM ise yapım aşamasında. İstanbul’da şu anda 123 AVM aktif olarak hizmet veriyor. 15 AVM ise yapım aşamasında. Başkentteki AVM sayısı ise halihazırda 42. 2021’in sonuna kadar Ankara’daki AVM sayısının 48’e çıkacağı tahmin ediliyor.
Perakendenin çıkış yolu ‘Optimizasyon’ oldu
JLL’nin raporuna göre ödeme zorluğu yaşayan ya da konkordato ilan eden tedarikçiler ile perakendeciler nedeniyle perakende pazarındaki tedarik zinciri olumsuz etkilendi. Kira kontratlarının TL’ye çevrilmesinin yanı sıra enerji ve işgücü maliyetlerindeki kayda değer artış nedeniyle alışveriş merkezi yatırımcılarının giderlerinin gelirlerinden daha yüksek bir oranda arttığı gözlendi. Bazı perakendeciler belirli ‘ciro/kira’ hedefleri belirleyerek verimsiz mağazaları kapatma kararını daha agresif bir şekilde uygulamaya başladı. Özellikle tedarik zinciri konusunda sorun yaşayan giyim sektörü ile deri-ayakkabı markalarının reel bazda ciro düşüşü 2018’de devam etti. Enflasyondan arındırıldığında dahi kayda değer bir ciro seviyesi yakalayan hipermarketler, geçtiğimiz yılın en iyi performans gösteren sektörlerinden biri olarak öne çıktı. Bazı perakendecilerin 2018 yılında başladığı mevcut mağazaların optimizasyonu sürecinin 2019 yılında da devam etmesi bekleniyor. Çalışmaya göre mağaza kapatma dahil operasyonel optimizasyonu gerçekleştiren ve finansal yapısını sağlamlaştıran perakendecilerin 2019 yılında daha sağlıklı bir büyüme ivmesi yakalayacağı öngörülüyor.
2019, perakendede yeniden kiralama yılı olacak
2018 yılsonunda açıklanan asgari ücret artışı nedeniyle alışveriş merkezlerini en önemli gider kalemlerinden biri olan işgücü maliyeti kayda değer bir oranda artacağı öngörülüyor. Açılacak yeni alışveriş merkezi projelerinin sayısında beklenen kademeli düşüş nedeniyle mevcut alışveriş merkezlerinde yeniden kiralama; eskiyen alışveriş merkezlerinde ise yenilenme süreçleri önümüzdeki yıllarda da gündemdeki yerini koruyacak.
Yabancı şirketler ve girişimciler hazır ofisleri tercih ediyor
JLL’nin çalışmasında A sınıfı ofis piyasasına ilişkin rakamlar da yer aldı. Rapora göre ofis piyasasındaki boşluk oranı 2018’de yüzde 21,3 olarak hesaplandı. Yıl sonu itibarıyla A sınıfı ofisler için birincil kira metrekare başına aylık 25 USD ve 130 TL olarak kayıt altına alındı. JLL uzmanlarına göre 2018 yılında gerçekleşen ofis kiralama işlemleri genel olarak şirketlerin operasyonlarını küçültmesi ve çalışan sayılarını düşürmesinin yanı sıra kişi başına düşen alanı azaltarak verimi artırma ve kira bedelini düşürme gibi maliyet odaklı hedeflerden kaynaklandı. Ofis kirasını azaltmak isteyen şirketler özellikle Ataşehir’deki yeni ve modern ofis binalarını tercih etti. Ataşehir’in öne çıkmasında beyaz yaka çalışanların ikamet ettiği bir bölge olmasından kaynaklı konum avantajı, ulaşım olanaklarının artması, gelişmiş yeme-içme seçenekleri ve çevresindeki bölgelere kıyasla daha prestijli olması etken oldu. Uzak Asya menşeli şirketlerin İstanbul’a olan ilgisinde artış gözlendi. Makroekonomik belirsizliklerin etkisiyle piyasayı öngöremeyen yabancı şirketler genellikle hazır ofisler aracılığıyla Türkiye’ye giriş yapmayı tercih etti.
JLL’nin raporundaki ofis verilerine göre Avrupa Yakası’nda yeni ve modern ofis arzı ile Seyrantepe ve Ayazağa alt pazarları önem kazandı. A Sınıfı ofis stokunun yanı sıra yüksek miktarda perakende alanı ve modern konut alanı sunulan bu bölgenin 2019’da önemini artırarak talep görmesi bekleniyor. Geçtiğimiz yıllarda tercih edilen ve dekorasyonu hazır olmayan (Shell&core) ofislerin yerine yarı dekorasyonlu ya da tam dekorasyonlu ofislere yönelik bir eğilim gözlemlenmeye başlandı. Yatırım maliyetini ortadan kaldıran ve ‘yaşayan ve paylaşılan’ ofis ihtiyacına doğrudan cevap veren hazır ofis şirketlerinin 2019 yılında yükseliş trendini koruması, yeni ve her kesime hitap eden konseptlerle daha radikal bir büyüme hamlesi gerçekleştirmesi öngörülüyor.
AVM
V Metroway AVM yarın kapılarını açacak
Başakşehir’de hayata geçirilen V Metroway alışveriş merkezi, 3 Ekim Perşembe günü açılacak. Dört kat üzerine yayılan yaklaşık 25 bin metrekare kiralanabilir alanda, 80 ulusal ve uluslararası markaya ev sahipliği yapacak olan V Metroway, organize perakende arzını ziyaretçilerine sunarak artan nüfusun talep ve ihtiyaçlarına cevap verecek.
V Metroway’den 800 kişiye istihdam
Yatırımını İsra Holding’in yaptığı V Metroway alışveriş merkezi, bünyesinde yer alan 80 markasıyla birlikte 800 kişiye istihdam sağlayacak. Bölgedeki organize perakende arzının güçlenmesine de katkıda bulunacak olan alışveriş merkezi, aynı zamanda 20 binin üzerindeki A+ konut, Başakşehir Kent Meydanı, Kuzey Yakası Ofisleri, Çam ve Sakura Hastanesi, Millet Kütüphanesi gibi yapıların yakın çevresinde yer alıyor.
Abdurrahim Tavlı “V Metroway AVK, yeni buluşma noktası olacak”
V Metroway AVM’nin açılmasıyla birlikte Başakşehir’in yeni bir çehreye kavuşacağını ifade eden İsra Holding Yönetim Kurulu Başkanı Abdurrahim Tavlı “Dinamiklerini çok iyi bildiğimiz bir bölge olan Başakşehir’i daha da canlı ve cazip hale getirecek V Metroway Alışveriş Merkezi’nin kapıları bugün itibariyle açılıyor. Yerli ve yabancı birçok markayı tek çatı altında toplayan V Metroway, sadece alışveriş yapmak için bir mekân değil; sosyal bir buluşma noktası olacak. İstanbul’un en değerli lokasyonlarının başında gelen Başakşehir ve çevre ilçelerinden de on binlerce kişiyi misafir edecek olan V Metroway, yenilikçi ve sürdürülebilir yaklaşımı, bölgede oluşturacağı istihdam, içinde barındırdığı markalar ve dünya standartlarındaki yönetim anlayışıyla başta Başakşehir olmak üzere tüm İstanbul’a değer katacak” dedi.
Tanınmış markalar ilk kez Başakşehir’de
Alışveriş merkezinin uzun dönemli yönetiminden sorumlu olan ECE Türkiye, büyük gelişme potansiyeli barındıran Başakşehir’in merkezinde bir konuma sahip olan V Metroway’de modern ve dengeli bir marka karması oluşturdu. Alışveriş merkezindeki ulusal ve uluslararası markaların tamamı Başakşehir’de ilk mağazalarını açarken, kiracı karmasında bölgede sevilen lokal markalara da yer verildi. Bu lokal markalar, V Metroway ile ilk kez bir alışveriş merkezinde yerlerini aldılar.
ECE Türkiye Eş Genel Müdürü ve COO’su Semet Yolaç Canlıel, “İçinde bulunduğumuz zorlu şartlarda gerek İsra Holding’in yaptığı yatırımda iş ortakları olmaktan gerekse perakendecilerin projemize ve bize güvenerek V Metroway’de yer almalarından ötürü ECE Türkiye adına büyük mutluluk ve gurur duyuyorum” dedi. Canlıel sözlerine şöyle devam etti: “Bugün, kiracılarımız ve ekiplerimizin inancı ve çabaları sayesinde projemizin açılışını yapıyoruz. Bu açılış, doğru yer ve zamanda, doğru projeler ve iş birlikleri ile sektörümüzün geleceğine olan ortak inancımızı göstermesi açısından büyük önem taşıyor.”
V Metroway Alışveriş Merkezi’nde Migros, Teknosa, Mavi, Mr. DIY, Superstep ve Rossmann gibi büyük metrekareli markalara Tiffany and Tomato, Armine Trend, Mizalle, Lizay Pırlanta, Koçak Gold, Yves Rocher, Kiğılı, D’s Damat, Avva, Samsung ve Siemens gibi farklı branşlarda faaliyet gösteren markalar eşlik ediyor. V Metroway, aralarında Espresso Lab, Kahve Dünyası, HD İskender, Bursa Kebap Evi, Green Salad, Saloon Burger ve Pidem’in de yer aldığı 18 kafe ve restoranı, 400 kişi oturma kapasiteli yeme-içme alanı, 600 metrekarelik çocuk oyun alanı, bin metrekareye yaklaşan terasları ve açık alanları ile ziyaretçilerine alışverişin yanında sosyalleşme, aileleri ile birlikte keyifli vakit geçirme ve eğlenme imkânı da sunuyor.
Ziyaretçiler, önümüzdeki birkaç yıl içerisinde nüfusunun 1 milyon kişiye ulaşması beklenen Başakşehir’de açılan V Metroway’e, İstanbul Havalimanı ve Yavuz Sultan Selim Köprüsü bağlantı yollarıyla birlikte Kuzey Marmara Otoyolu’nun yanı başındaki konumu sayesinde gerek toplu taşıma gerekse özel araçları ile veya yayan olarak kolayca ulaşabilecek. Alışveriş merkezinde ayrıca 550 araç kapasiteli bir otopark da ziyaretçilerin hizmetine sunulacak.
AVM
Esas Gayrimenkul’ün “Harika İş Yeri” olduğu tescillendi
Esas Gayrimenkul, Great Place to Work tarafından şirket çalışanlarına uygulanan ve çalışanların organizasyon içerisindeki deneyimlerini ve güven külltürünü ölçümleyen Trust Index anketi sonucunda “Harika İş Yeri” kriterlerini muazzam bir katılım sayısı ve oldukça yüksek bir skorla (82%) sağlayarak Great Place to Work sertifikasını yeniden almaya hak kazandı. Güven ve insan odaklı bir kurum kültürü oluşturan Esas Gayrimenkul; bu sertifikasyonla, insan ve kültür odaklı yaklaşımlarını ve uygulamalarını bir kez daha taçlandırmış oldu.
“Harika İş Yeri” kriterlerini sağlayarak Great Place to Work sertifikasını yeniden almaktan gurur duyduklarını dile getiren Esas Gayrimenkul İnsan ve Kültür Kıdemli Direktörü Aslı Kemal; “Büyüme hedeflerimiz doğrultusunda birçok yeni arkadaşımız aramıza katıldı. Onları kurum kültürümüze entegre etmek kritik başarı faktörlerimizden biriydi. Her açıdan zor bir yıl olmasına rağmen ortak amacımız doğrultusunda koruduğumuz esaslı yaklaşım ve gerçekleştirdiğimiz tutkulu çalışmaların, iş arkadaşlarımız tarafından bu değerli sertifikasyonla takdir edildiğini görmek bizleri onurlandırdı. İnsan ve Kültür stratejilerimizi oluştururken ortaya koyduğumuz vizyon doğrultusunda çalışma arkadaşlarımızın değerlerimizi sahiplenerek çalışmaktan keyif aldıkları, kendilerini ve işlerini geliştirdikleri, iş birliği içerisinde çalıştıkları ve kendilerini değerli hissettikleri, güven odaklı yenilikçi bir çalışma ortamı oluşturmayı hedefliyoruz.” dedi.
AVM
ECE Türkiye iki projeyi daha portföyüne kattı
Sürdürülebilir ve yenilikçi yaklaşımlarla müşteriler için alışveriş deneyimini en güncel trendlere göre şekillendirdiklerini; Türkiye’de 25 yıla yaklaşan tecrübeleri ile zorlayıcı koşullar altında bile yaratıcı çözümler üretebildiklerini ifade eden ECE Türkiye Eş Genel Müdürü ve CFO’su Nuri Şapkacı, yeni projeler ve genişleyen portföyü ile ECE Türkiye’nin sektördeki konumunun daha da güçlendiğini söyledi. Stratejik yönetim vizyonunun sonucu olarak, operasyon halindeki AVM’lerde 2024 yılının ilk yarısında sektör ortalamalarının üzerinde ciro artışı elde ettiklerini açıklayan Şapkacı, “Sunduğumuz alışveriş deneyimini sürekli olarak geliştiriyoruz. Bunu yaparken de iş ortaklarımız olan perakendeciler ve yatırımcılarımız için de optimum faydayı sağlayacak şekilde hareket ediyoruz. Yönetim portföyümüzdeki AVM’ler 2024 yılının ilk beş ayında geçen yılın aynı dönemine oranla perakende satış cirolarında yüzde 82 artış elde etti. Bu, enflasyonun üzerinde bir artış oranı. Müşteri giriş sayılarımız ise geçen yılla aynı düzeylerde seyrediyor. Operasyon halindeki AVM’lerimiz, yüzde 100 doluluk oranına sahip. Bu başarıların arkasında, ekonomik ve sektörel gelişmeleri doğru okuyarak proaktif yaklaşım göstermemiz, güçlü kiralama performansımız, yatırımcılarımızla beraber AVM’lerimizi sürekli olarak yenilememiz ve doğru pazarlama stratejilerini uygulamamız yer alıyor. Önümüzdeki dönemde de portföyümüzü değer katacağımıza inandığımız projelerle geliştirmeye devam edeceğiz” dedi.
“Karma kullanımlı proje luvıya, antalya’ya değer katacak”
2024 yılı itibarıyla elde ettikleri büyüme oranlarının yanı sıra imza atılan yeni projelerle sektördeki güçlü konumlarını sürdürdüklerini belirten Şapkacı, “Türkiye’nin turizm başkenti Antalya’da, bölgenin yüksek nitelikli karma kullanımlı projesi Luviya için yatırımcı grup Aderan Global ile bir iş birliğine imza attık. Kent yaşamının yeni buluşma noktası olarak tasarlanan Luviya, Antalya’nın hızla gelişen yerleşim bölgesinin merkezinde yer alıyor. Beş yıllık projeksiyonda, bölgede yeni konutlar, ticaret alanları, turizm tesisleri ve sosyal hizmet alanlarının hayata geçirilmesi planlanıyor. Luviya, bu avantajlı konumuyla hem yerel halkın hem de uluslararası ziyaretçilerin kolayca ulaşabileceği bir lokasyonda bulunuyor. Karma kullanımlı proje kapsamında, 50 bin metrekare kiralanabilir alana sahip yeni nesil bir alışveriş merkezi, 39’u bahçe dubleksi olmak üzere 653 adet daire, 5 yıldızlı bir otel, otelle bağlantılı 90 adet markalı konut ve 24 adet A sınıfı ofis alanı bulunuyor. 200 mağaza ile hizmet verecek AVM’de ulusal ve uluslararası seçkin markalar, şehre ilk kez gelecek konseptler, yüksek nitelikli eğlence ve gastronomi seçenekleri yer alacak. Ziyaretçilerine benzersiz bir deneyim sunmayı hedefleyen Luviya, Antalya’nın modern yüzünü yansıtarak şehre değer katacak ve bölgenin çekim merkezi haline gelecek” diye konuştu.
Forum Bornova, artık ECE Türkiye yönetimde
ECE Türkiye Eş Genel Müdürü ve COO’su Semet Yolaç Canlıel ise firmanın güçlü portföyünü stratejik bir planlama kapsamında, değer katacakları projelerle genişletmek için çalışmalar gerçekleştirdiklerini ifade etti. Canlıel, “Commerz Real’ın gayrimenkul fonu “Hausinvest”in alışveriş merkezlerinden biri olan Forum Bornova’nın yönetimini 1 Ağustos 2024 itibari ile üstleneceğiz. Bu gelişme ile ECE Marketplaces ve Commerz Real arasındaki Almanya’da uzun yıllara dayanan iş birliği, ilk defa uluslararası alana taşındı. Kazandığımız ihalede ECE’nin kalite standartlarının Türkiye’de de geçerli olduğunu gösterebildiğimiz için mutluyuz. 2006 yılında açılan Forum Bornova, Ege Bölgesi’nin en sevilen ve ziyaret edilen alışveriş merkezlerinden biri. Üstü açık AVM konsepti ile 60 bin metrekarenin üzerindeki kiralanabilir alanda faaliyet gösteren ve yılda 10 milyonu aşkın kişi tarafından ziyaret edilen Forum Bornova, yaklaşık 130 mağazasının yanı sıra, açık alanları, terasları ve mimarisi ile ziyaretçilerin tüm ihtiyaçlarına cevap verirken Ege’ye özgü yaşam tarzını da yansıtıyor. Oldukça detaylı ve titiz bir ihale sürecinin ardından yönetimini devraldığımız Forum Bornova’da, önümüzdeki dönemde ziyaretçilerimizi hayata geçireceğimiz yeniliklerle karşılayacağız” dedi.
ECE Türkiye, İstanbul’un iki yakasında iki yeni AVM açıyor
2024 yılı içinde hizmete girecek iki yeni AVM hakkında bilgiler de veren Canlıel, “Türkiye’nin önde gelen yatırım gruplarından biri olan Ağaoğlu Şirketler Grubu ile iş birliğimiz kapsamında Çekmeköy’de faaliyete geçecek olan ve 7 milyar TL yatırım değerine sahip karma kullanımlı projenin AVM bacağının konsept optimizasyonu, kiralama ve yönetimini üstlendik. 30 bin metrekarelik kiralanabilir alanda 110 mağazanın yer alacağı AVM, özgün mimarisi, yeşil alanları, geniş yürüyüş aksları, içerisinde barındıracağı zengin gastronomi ve perakende konseptleri, tematik alanları ve cadde mağazaları ile Çekmeköy’de benzersiz bir yaşam deneyimi sunmayı hedefliyor. Kiralama çalışmaları hızla devam eden ve AVM dışında 13 blokta yer alan 738 rezidanstan oluşan proje, modern yaşamın tüm gereksinimlerine uygun olarak tasarlandı” diye konuştu.
Canlıel, bu yaz açılacak olan V Metroway AVM ile ilgili olarak ise şunları söyledi:
“İsra Holding tarafından yatırımı yapılan ve İstanbul’un yeni uydu kentlerinden olan Başakşehir’de inşa edilen V Metroway, 25 bin metrekare kiralanabilir alan üzerinde 80 mağazası ile hizmet verecek. Perakende, gastronomi ve eğlenceyi aynı çatı altında toplayacak olan V Metroway, bölge halkının günlük ihtiyaçlarına cevap verecek. Yine İsra Holding tarafından yatırımı yapılan V Mall İstanbul’un da 2025 yılında açılması ile birlikte, birbirine çok yakın mesafede bulunan bu iki AVM, Başakşehir’de ECE Türkiye yönetiminde toplam 70 bin metrekarelik güçlü bir perakende destinasyonu oluşturacak.”