Ramazan ayının Hicri ve Miladi takvim farkından dolayı her yıl 10 gün önceye gelmesi kaçınılmaz olarak tüketim alışkanlıklarını azda olsa etkiliyor.

Nielsen tarafından geçtiğimiz yıl yapılan araştırmanın sonuçlarına baktığımızda oruç tutan tüketiciler Ramazan’da diğer günlere nazaran daha fazla tükettikleri yiyeceklerden ilk beşini su, çorba, tavuk, hurma ve pilav olarak sıralamışlardır.

Oruç Tutma Oranları

Nielsen’in geçtiğimiz yıl düzenlediği Ramazan araştırmasında tüketicilerin %58’i 2009 Ramazanında oruç tuttuklarını belirtmişlerdir ve ortalama olarak oruç tutulan gün sayısı 27’dir. Oruç tutma oranının 35 – 64 yaş aralığındaki erkeklerde en yüksek seviyede olduğunu görüyoruz.

Tüketiciler 2009’da oruç tutmama nedenlerini sıraladıklarında sağlık faktörünü öne çıkartarak hava sıcaklıklarını ve iftarın geç saatte olmasını öncelikli olarak belirtmişlerdir. Bu yıl ve önümüzdeki birkaç yılda orucun yaz ortasına doğru yaklaşması sebebiyle, tüketicilerin özellikle yeme içme alışkanlıklarında ve buna bağlı olarak bazı tüketim alanlarında değişimler göstereceğini öngörmekteyiz.

Ramazanda iftar alışkanlıkları

Bölgesel tüketim alışkanlıkları bölge mutfağının yapısına göre farklılık gösterse de genel tüketim alışkanlıkları benzerlik arz etmektedir. İftarın toplum tarafından daha çok birlikte açılması eğilimine dayanarak tüketici beyanları göstermiştir ki aile sofralarında çorba ve onu takiben tavuk, pilav hala iftarda en fazla tüketilen yemek seçenekleridir. Bunların yanında salata, kırmızı et, sebzeler, makarna ve pide misafirler ya da oruç tutanlar için iftar menüsünün en önemli unsurlarıdır. Bununla birlikte su, Ramazan yemekleri için ana içecektir, bunu takiben gazlı içecekler ramazan sofralarında ikinci içecek grubu olarak görülmektedir.

İftardan sahura kadar geçen sürede, tüketiciler genellikle meyve, tatlı ve atıştırmalıklar; yemekte ise dökme çay ile su tüketmektedirler.

Dışarıda iftar açma ve misafir davet ederek yada misafirliğe giderek iftar açma eğilimleri incelendiğinde oruç tutan tüketicilerin yaklaşık % 37’si dışarıda oruçlarını açmaktadır. Bununla birlikte, %78’i başkasının evindeki iftar yemeğine gitmiş ve %71’i kendi evinde bir iftar yemeği vermiştir. İki alışkanlıkta da geçtiğimiz yıla kıyasla düşüş gözlenmektedir.

Ramazanda sahur alışkanlıkları

Ramazanda oruç tutan kişilerin sahur alışkanlıklarına baktığımızda, 2009’da tüketicilerin % 88’i sahura her gece kalkarken, %7,7’lik bir kesim ise, arada bir kalktığını; buna karşın tüketicilerin sadece % 4’ü ise gece yatmadan önce yemek yediğini belirtmiştir. Sahur yemekleri için peynir, zeytin, yumurta/menemen/omlet, salata ve reçel gibi kahvaltılık ürünler daha fazla tercih edilmektedir. Sahura kalkanların %43’ü sahurda çorba içmektedir. Sıvı tüketimine baktığımızda ise su ve dökme çay sahurda en fazla tüketilen içeceklerdir.

FMCG ürünlerindeki artışlar

2008-2009 Ramazan dönemlerini incelemek için tüketici beyanlarının bir tamamlayıcısı olarak Nielsen perakende satış verileri incelendiğinde en fazla büyüyen gıda gruplarının çikolata kaplamalar, süt, işlenmiş et ve gazlı içecekler olduğunu görüyoruz. Ramazanla doğrudan bir ilişki kurulmasa da kişisel bakım sektöründe saç boyaları, kağıt ürünleri, diş macunu ve traş bıçağı satışlarında da önemli artışlar görülmektedir. Son olarak temizlik sektörünü incelediğimizde özellikle bayram temizliği vb. nedenlerden dolayı halı şampuanlarında önemli bir artış görülürken, bulaşık makinesi deterjanları ve ev temizlik ürünleri bu kategoriyi takip etmektedir.

Ramazan kolileri ekonomik olmalıdır

Perakendeciler için önemli bir ciro artışı dönemi olan ramazan öncesi dönemin en tetikleyici promosyonu olan ramazan paketlerine tüketicinin bakış açısını belirleyen en önemli üç kıstastan ilki % 59 oranında paketin ekonomik olmasıdır. Bunu paketin çeşitliliği ve kaliteli olması takip etmektedir.

Perakendeciler açısından bakıldığında tüketicilerin özellikle fazla zaman ve yol kat etmemek adına, promosyonları yoğun olan lokal perakendecileri ve indirim marketlerini tercih ettiğini görmekteyiz.

2008 ile 2009 beyanlarını karşılaştırdığımızda alışveriş alışkanlıkları dikkate değer bir değişim göstermemiştir. Bu dönemde en fazla dikkat çeken ve satın almaları etkileyen promosyon tipi fiyat indirimidir. Promosyonlu alımlarda gazlı içecekler en önde yer alırken onu makarna ve sıvı yağ takip etmektedir.

Son olarak özellikle bu sene Ramazanın yaz ortasına yaklaşması sebebiyle tatil alışkanlıklarına geçtiğimizin yılın verileriyle bakacak olursak, oruç tutanların %70’i geçen sene tatil planı yapmadıklarını belirtirken, oruç tutmayanlarda bu oran yaklaşık %65 seviyesindedir.

Nielsen Ramazanda tüketicilerin davranışları ve tüketime etkilerini her yıl kapsamlı olarak izlemekte ve perakendeci ve üretici firmalar için bu konuda bilgi ve öngörüler hazırlamaktadır.