Şefik İşeri
İkinci kuşağı işe katmak
Kurucu patronlar baba kimliklerinin yanında kendi iş alanlarının duayenleri olarak bu toplumun en değerli hazinesidirler.
Ülkemizde kurucu patronlar işlerine yani şirketlerinin yönetimlerine ailenin yeni kuşaklarının katılması sürecinde çok sıkıntılar yaşamaktadırlar. Kendi elleriyle büyüttükleri işlerini gene kendi elleriyle büyüttükleri, en iyi okullarda eğittikleri yavrularına teslim etmekte cömert davranamazlar.Bu konuda birkaç aile şirketinde yaptığım araştırma sonucunda kurucu patronların işlerini sıfırdan ve her şeylerini riske atarak kurduklarını gördüm. Patronlar işin ve birikmiş bu risklerin tamamının tecrübesiz yeni kuşağa devrinin kararının aynı zamanda şimdiye kadar ki kazanımlarınında riske atılması ve tamamen kaybedilmesinden endişe etmektedirler. Bu nedenlede ipleri elinden bırakmak istememektedirler.
Çok iyi eğitim almış oğlunu işinin içine katmış ve fakat işlerin delegasyonunda ona cimri davranan bir kurucu patronun tecrübeli oğlu 40 yaşında idi. Ben kurucuya neden tam delegasyon yapmadığını sorduğumda gerekçe olarak oğlunun işe geç gelmesini gösterince aldığım cevap karşısında çok şaşırmıştım. Kurucumuz veliahtının ve her yöneticisinin kendisi gibi yaşamasını çok önemsiyordu. Bu değerlendirme ve yaklaşımlar nedeniyle işin sonunda sağlanan performansa sıra gelmiyordu.
İkinci kuşakları işe katabilmemin ön şartı onlara güvenmek ve delegasyonda cimri davranmamaktır.
Bilimsel araştırmalara göre sağlıklı insanların kendisinden daha iyi olanlardan kıskanmadığı tek kişi evladı imiş. Bu nedenle her patron evladının kendisinden daha iyi olmasını ve işleri daha ileri götürmesini ister.
Kurucuların sağlıklı bir ikinci kuşak delegasyonu yapmak için dikkat etmesi gereken konular;
-Patron sahip olduğu yılların tecrübesini ikinci kuşağa aktarmayı bilmelidir,
-Kurucu ikinci kuşaktan, işi kurarken çektiği sıkıntıları ve karşılaştığı olumsuz koşulların kendinde bıraktığı sıkıntıları anlamasını dayatmamalı, bu konuda ona psikolojik baskı yapmamalıdır.
-İkinci kuşağa yani evladına güvendiğini hissettirmeli ve işi ona kademeli olarak sindire sindire devretmeli. Kurucunun işi üzerine yıkmaya çalıştığı hissiyatına kapılmamalı, bu nedenle işler kademeli olarak devredilmelidir.
-Kurucu işi ikinci kuşağa devretmenin kendisini işten uzaklaşmak olmadığını bilmeli ve işyerinde kalarak 2ci kuşağa daima arkasında olduğunu göstermelidir.
-Tecrübesiyle ona destek ve güç vermeli fakat işi nasıl yapacağını ona asla dayatmamalıdır. Çünkü her yiğidin kendine has bir yoğurt yiyişi vardır.
-Kurucu 2.ci kuşağın yenilikçi yaklaşımlarını daima desteklemeli ve ona kendisi gibi iş yapmasını yani kendi iş yapış stilini dayatmamalıdır.
-2.ci kuşağa operasyonel / günlük işlerine karışmamalı ve ona güvendiğini daima hissettirmelidir.
-Kurucu, 2’ci kuşağın risk almasını teşvik etmeli, hata yapmasına ve makul ölçüde para kaybetmesine de izin vermelidir.
Kurucu patronlar baba kimliklerinin yanında kendi iş alanlarının duayenleri olarak bu toplumun en değerli hazinesidirler.
Kurucularımızı çok sevelim, onların değerini bilelim ve onlarla gurur duyalım.
Allah onların sayılarını artırsın ve başımızdan eksik etmesin.
Yazarımızın bu yazısı Retail Türkiye Dergisi’nin Haziran 2014 – 64. sayısında yayınlanmıştır.
Bana bu sayfayı açan Retail Türkiye Dergisi’ne sonsuz teşekkür ediyorum. Bir teşekkürde benim bu sütunlarda yazmamı teşvik eden ve kapıyı aralayan Ataman Özbay’a.
Haziran 2009 yılından bu yana Retail Türkiye Dergisi’nde yazmaya başladım. Dile kolay değil. 6 yıldır aralıksız yazıyorum. Ama sağlık sorunlarım nedeniyle artık çok sevdiğim okurlarıma hoşçakalın demek istiyorum. İlk yazım Haziran 2009 sayısında “Herkes en iyi bildiği işi yapmalı” başlığıyla yayımlanmış. Biliyorum ki veda yazıları yazmak çok zordur. Okurlarımdan özür diliyorum. Bana ne mutlu ki bu yazılarımla birlikte kitapta yayımladım. Bilgi birikimleri genç kuşaklarla birlikte okurlarımla paylaştım.
Bana bu sayfayı açan Retail Türkiye Dergisi’ne sonsuz teşekkür ediyorum. Bir teşekkürde benim bu sütunlarda yazmamı teşvik eden ve kapıyı aralayan Ataman Özbay’a.
Sağlıcakla kalın
Yazarımızın bu yazısı Retail Türkiye Dergisi’nin Nisan 2015 – 74. sayısında yayınlanmıştır.
Çalışanlar yıllık gelirinin en az %30 unu değişken ücretinden,%70’ini aylık sabit ücretinden almalıdır. Gelirin değişken sabit ayrışımında ideal bölüşüm oranı ise yüzde ellidir.
Aslında münhasır bayilik sistemi 30yıl sonra işlevselliğini kaybetmiş ve iş gene dönüp dolaşıp çeşit toptancılığına dönmüştür. Piyasalardaki bu dönüşüm ve değişimi gören üreticilerin dağıtım sistemlerini ve bayilik şartlarını yeniden gözden geçirmeleri gerekmektedir. Sürdürülebilir karlılığı sağlayamayan hiçbir işletme varlığını koruyamaz. Ticaretin esası Kazan/Kazan ilkesidir. Bir tarafın kaybettiği ticari ilişki devamlılığını koruyamaz.
