Genel Haberler
TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar Tarım ve Orman Bakanlığına seslendi:
“Gelin beraber çalışalım. Türkiye’nin her ilçesinde, her yerinde teşkilatımız var ve bu teşkilatımız fevkalade güçlü. Gelin beraber çalışalım bu işin planlamasını yapalım”
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, üretici market fiyatları arasındaki makasta sorunun devam ettiğini bildirerek, “Bazı ürünlerde üretici bazında fevkalade ucuzlama var. Tarlada bu ürün ucuzlamış ama market fiyatlarına baktığımızda bunun yansımadığını görüyoruz. Burada bütün mesele, bu zinciri kısaltamıyoruz. Bu zinciri kısaltmanın yolu belli. Buradan Tarım ve Orman Bakanlığımıza sesleniyorum. Gelin beraber çalışalım. Türkiye’nin her ilçesinde, her yerinde teşkilatımız var ve bu teşkilatımız fevkalade güçlü. Gelin beraber çalışalım bu işin planlamasını yapalım” dedi.
Şemsi Bayraktar, düzenlediği basın toplantısında, Ramazan ayının ikinci yarısında markette 36, üreticide 28 ürünü takip ettiklerini bildirerek, “markette 5 üründe fiyat değişmezken, 17 üründe fiyat azalışı,14 üründe ise fiyat artışı, üreticide 16 üründe fiyat değişmezken, 9 üründe fiyat azalışı, 3 üründe ise fiyat artışı görüldü. Fiyatı markette ve üreticide en fazla düşen ürün salatalık, fiyatı en fazla artan ürünler markette Antep fıstığı, üreticide ise kuru soğan oldu” dedi.
Bayraktar, yaptığı açıklamada, Ramazan ayının ikinci yarısındaki üretici ve tüketici fiyatlarını değerlendirdi.
Üretici market fiyat farkı
Ramazan ayının sonuna geldiğimiz ortamda üretici ve market fiyatları arasındaki farkın yüzde 444,36 ile en fazla salatalıkta görüldüğüne dikkati çeken Bayraktar, şöyle devam etti:
“Salatalıktan sonra fiyat farkı sırasıyla, kuru kayısıda yüzde 360,39, kabakta yüzde 316,23, kuru incirde yüzde 299,78, sütte yüzde 279,33, yeşil mercimekte yüzde 268,19 oldu. Salatalık 5,4 kat, kuru kayısı 4,6, kabak 4,2, kuru incir 4, süt 3,8, yeşil mercimek 3,7 kat fazlaya tüketiciye satıldı. Üreticide 43 kuruş olan salatalığı tüketici markette 2 lira 36 kuruşa, 8 lira 50 kuruş olan kuru kayısıyı 39 lira 13 kuruşa, 58 kuruş olan kabağı 2 lira 39 kuruşa, 15 liraya olan kuru inciri 59 lira 97 kuruşa, 1 lira 79 kuruş olan sütü 6 lira 79 kuruşa, 2 lira 40 kuruşa olan yeşil mercimeği 8 lira 84 kuruşa alabildi.”
Bakanlığa çağrı
Üretici market fiyatları arasındaki makasta sorunun devam ettiğini belirten Bayraktar, “Bazı ürünlerde üretici bazında fevkalade ucuzlama var. Tarlada bu ürün ucuzlamış ama market fiyatlarına baktığımızda bunun yansımadığını görüyoruz. Burada bütün mesele bu zinciri kısaltamıyoruz. Bunun yolu da belli. Muhakkak suretle bizim örgütlenme noktasında bir mesafe almamız lazım. Türkiye’de ekonomik örgütleri güçlü hale getirmemiz lazım. Bu işin planlamasını yapmamız lazım. Buradan Tarım ve Orman Bakanlığımıza da sesleniyorum. Gelin beraber çalışalım. Türkiye’nin her ilçesinde, her yerinde teşkilatımız var ve bu teşkilatımız fevkalade güçlü. Beraber çalışalım ve bunun planlamasını birlikte yapalım. Bir taraftan üretici örgütleri devrede olacak, bir taraftan da planlamayla beraber götürmemiz lazım. Üretici örgütlerinin de bugünkü yapısıyla bu meseleye çözüm bulması mümkün değil. Onların da idari ve mali yönden daha güçlü hale gelmesi, daha fonksiyonel olması çok önemli” diye konuştu.
Üretici fiyatlarında, arz yoğunluğuna bağlı olarak bazı ürünlerde fiyat düşüşü görülse de, 2018 Nisan ayından itibaren kurlardaki ve enflasyondaki artış girdi fiyatlarını ve dolasıyla üretim maliyetlerini yükselttiğini belirten Bayraktar, “Çiftçimizi tarlada tutmak istiyorsak gübre, mazot, ilaç, tohum, sulama ücreti, elektrik, yem gibi girdi fiyatları makul düzeylere çekilmelidir. Destekler artırılmalıdır. Ziraat Bankası’nın, yüzde 16’ya çıkarılan daha sonra yüzde 14,25’e çekilen tarımsal kredi faiz oranı tekrar yüzde 11’e indirilmelidir” diye konuştu.
“Üreticilerimiz ve odalarımız eski sisteme dönülmesini arzu ediyor”
Pamuktaki verim sınırlamasına da dikkat çeken Bayraktar, “Bildiğiniz gibi pamukta prim desteği kilogram başına 80 kuruştur. Uydu tabanlı parsel tanımlama modeline göre, çiftçimiz ürettiği pamuğun tamamı için prim desteği alıyordu. Şimdi dekar başına 500 kilogram verim sınırlaması getirdiler. Çiftçimiz dekarda 700-800 kilogram pamuk da üretse 500 kilogram üzerinden prim desteği alacak. Pamuktaki verim sınırlamasına, üreticilerimizin ve odalarımızın itirazı var eski sisteme dönülmesini arzu ediyorlar. Çiftçimiz daha az primle yetinmek zorunda kalacaktır. Ülkemizin pamuk açığı verdiği unutulmamalı, pamuk üretimi desteklenmeli, kimi yıllar 2 milyar dolarlara varan ithalata son verilmelidir. Bunun için de bu düzenlemenin değiştirilmesini talep ediyoruz” ifadelerini kullandı.
1 Haziran’ın Dünya Süt Günü olarak kutlandığını da hatırlatan Bayraktar konuşmasında, süt üreticilerinin sorunlarına da dikkat çekti.
Bayraktar, şunları söyledi: “Ulusal Süt Konseyi’nin 1 Mayıs–31 Aralık 2019 tarihleri için açıkladığı geçerli süt fiyatı 2.00 lira. Ancak ne yazık ki üreticimizin sattığı çiğ sütten eline geçen ortalama 1.79 lira. Bu fiyatın altında süt satan üreticilerimiz de var. Çiğ sütte tavsiye fiyatı, üretimin sürdürülebilmesi için 1,5 süt/yem paritesi dikkate alınarak artırılmalıdır. Damızlık hayvanların kesime gitmesinin önlenmesi için bunu yapmak zorundayız. Üreticinin eline geçmesi gereken fiyat litrede 2 lira 60 kuruş olmalıdır. Bu sağlanmadığı takdirde, üreticinin yeterli gelir elde etmesi ve sürdürülebilirliği sağlamak mümkün olamayacaktır. 25 kuruş olan süt teşvik primi uygulaması devam etmelidir. Prim miktarı her yıl düzenli olarak artırılmalıdır. Yemde fiyatların düşürülmesi için girişimde bulunulmalı, üreticiye yem desteği verilmelidir.”
Seçilmiş ürünlerde 29 Mayıs 2019 tarihi itibarıyla ortalama üretici, hal, pazar ve market fiyatları ve fiyat farkları
Ürünler |
Üretici |
Hal |
Pazar |
Market |
Hal/Üretici |
Pazar/Üretici |
Market/Üretici |
Fiyatı (TL/Kg) |
Fiyatı (TL/Kg) |
Fiyatı (TL/Kg) |
Fiyatı (TL/Kg) |
Fiyat Farkı (Yüzde) |
Fiyat Farkı (Yüzde) |
Fiyat Farkı (Yüzde) |
|
Salatalık |
0,43 |
1,13 |
1,97 |
2,36 |
160,77 |
353,85 |
444,36 |
Kuru kayısı |
8,50 |
– |
27,25 |
39,13 |
– |
220,59 |
360,39 |
Kabak |
0,58 |
1,04 |
1,67 |
2,39 |
80,87 |
189,86 |
316,23 |
Kuru incir |
15,00 |
– |
50,00 |
59,97 |
– |
233,33 |
299,78 |
Süt (litre) |
1,79 |
– |
– |
6,79 |
– |
– |
279,33 |
Yeşil mercimek |
2,40 |
4,50 |
8,80 |
8,84 |
87,50 |
266,67 |
268,19 |
Nohut |
3,16 |
5,50 |
11,80 |
11,62 |
74,05 |
273,42 |
267,62 |
Domates |
1,11 |
1,86 |
2,92 |
3,67 |
67,57 |
162,76 |
230,33 |
Kırmızı mercimek |
2,11 |
4,00 |
6,50 |
6,78 |
89,57 |
208,06 |
221,55 |
Elma |
1,52 |
2,80 |
3,67 |
4,81 |
84,21 |
141,23 |
216,48 |
Yeşil Fasulye |
2,38 |
4,54 |
5,25 |
7,30 |
91,16 |
121,05 |
207,27 |
Sivri Biber |
1,20 |
1,96 |
3,17 |
3,43 |
63,33 |
163,89 |
185,65 |
Patlıcan |
1,61 |
2,33 |
3,40 |
4,60 |
44,50 |
110,85 |
185,48 |
Kuru fasulye |
4,67 |
8,60 |
10,00 |
12,49 |
84,15 |
114,13 |
167,45 |
Maydanoz (adet) |
0,60 |
0,84 |
1,25 |
1,60 |
40,00 |
108,33 |
166,22 |
Kiraz |
5,75 |
7,6 |
12,33 |
14,89 |
32,17 |
114,49 |
158,90 |
Antep fıstığı |
35,00 |
– |
70,00 |
89,96 |
– |
100,00 |
157,03 |
Zeytinyağı |
14,50 |
– |
35,51 |
– |
– |
144,90 |
|
Marul (adet) |
1,34 |
2,36 |
2,70 |
3,25 |
76,56 |
102,00 |
143,44 |
Patates |
1,50 |
2,26 |
3,08 |
3,35 |
50,67 |
105,56 |
123,04 |
Çilek |
5,25 |
5,38 |
8,67 |
11,36 |
2,38 |
65,08 |
116,47 |
Limon |
4,00 |
4,80 |
5,80 |
8,32 |
20,00 |
45,00 |
107,96 |
Ispanak |
2,50 |
3,50 |
4,08 |
5,18 |
40,00 |
63,33 |
107,24 |
Yeşil soğan (kg) |
2,62 |
3,10 |
4,13 |
5,36 |
18,32 |
57,44 |
104,58 |
Fındık (iç) |
36,00 |
– |
54,00 |
73,31 |
– |
50,00 |
103,64 |
Şeftali |
5,00 |
6,80 |
8,33 |
10,14 |
36,00 |
66,67 |
102,83 |
Karpuz |
2,06 |
3,17 |
3,13 |
3,92 |
53,72 |
51,70 |
90,32 |
Kuru üzüm |
12,00 |
– |
20,33 |
22,80 |
– |
69,44 |
89,99 |
Pirinç |
4,00 |
6,50 |
7,10 |
7,28 |
62,50 |
77,50 |
81,88 |
Yumurta |
0,27 |
– |
0,75 |
0,48 |
– |
174,73 |
75,82 |
Kuru soğan |
1,90 |
2,44 |
2,96 |
3,22 |
28,42 |
55,70 |
69,68 |
Kuzu eti |
41,20 |
– |
– |
67,72 |
– |
– |
64,37 |
Dana eti |
31,19 |
– |
– |
50,41 |
– |
– |
61,62 |
Beyaz peynir (kg) |
29,25 |
||||||
Kaşar peyniri (kg) |
36,96 |
||||||
Yoğurt (kg) |
7,28 |
||||||
Tereyağ (kg) |
48,97 |
||||||
Mısırözü yağı |
– |
– |
– |
10,49 |
– |
– |
– |
Ayçiçek yağı |
– |
– |
– |
10,06 |
– |
– |
– |
Tavuk eti |
– |
– |
– |
15,50 |
– |
– |
– |
Toz şeker |
– |
– |
– |
5,18 |
– |
– |
– |
Not: Hal, pazar ve market verileri İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya ve Mersin illerinden derlenen ortalama fiyatlardır. Üretici fiyatları ise ürünlere göre önemli üretim merkezlerinden derlenmektedir. Pirinç (Osmancık), kuru fasulye, nohut, kırmızı ve yeşil mercimek için belirtilen hal fiyatları toptan satış fiyatlarıdır. Dana eti, kuzu eti, Antep fıstığı ve fındık fiyatı serbest piyasa fiyatıdır. Dana eti ve kuz eti market fiyatları kuşbaşı fiyatıdır.
Genel Haberler
E-ticaret, indirim rüzgârıyla coşacak
Markalar ve e-ticaret pazaryerleri Türkiye’de de artık bir gelenek haline gelen kasım indirimleri için hazırlıklarını büyük ölçüde tamamladı. Birçok marka ve pazaryeri tarafından kasım ayının geneline yayılan kampanyalar sayesinde internetten alışveriş hacminin 500 milyar lirayla aylık rekorunu yenilemesi bekleniyor.
Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, tüketicilerin her yıl kasım indirimlerini merakla beklediğini hatırlattı. Kasım ayının geneline yayılan inidirim kampanyalarının markalara ellerindeki stoku eritme, tüketicilere de ihtiyaçlarını uygun fiyata giderme imkânı sunduğuna dikkat çeken Öncel, şöyle devam etti:
“Alım gücü giderek zayıflayan tüketici, gıda dışındaki ihtiyaçlarını ertelemek zorunda kalıyor. Enflasyonla mücadele için talebi kısmaya yönelik önlemlerin de etkisiyle temmuzdan bu yana üye markalarımızın büyük bölümünün adet satışlarında düşüş gözlemliyoruz. Dört aydır devam eden daralmaya kasımda “dur” demek istiyoruz. Belli ürün gruplarında yüzde 25’ten yüzde 70’e varan oranlarda indirimlerin yapılacağı kasım kampanyalarıyla birlikte hem fiziki mağazalara hem de e-ticaret pazaryerlerine büyük bir canlılık gelmesini bekliyoruz. Özellikle 11 Kasım’daki ‘bekarlar günü’ ve bu yıl 29 Kasım’a denk düşen “efsane cuma”da alışverişin en üst noktaya ulaşacağını öngörüyoruz. Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre kasım, e-ticaret hacminin zirve yaptığı ay olarak öne çıkıyor. Örneğin Kasım 2023’te e-ticaret hacminin 12 aylık ortalamadan yüzde 50 fazla olduğu, yıllık toplam e-ticaretin yüzde 12,5’inin kasım ayında gerçekleştiği görülüyor. Geçen yıl “efsane cuma”ya denk düşen 24 Kasım e-ticaret hacminin en yüksek olduğu gün olarak dikkat çekiyor. “Efsane cuma”yı, bekarlar günü kampanyalarının yapıldığı 11 Kasım izliyor. Bu yıl da benzer bir tablonun gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Kasım kampanyalarında giyimden, beyaz eşyaya, elektronikten kozmetiğe her kategoride çok cazip indirimler oluyor. Temmuzdan bu yana hazır giyim, ayakkabı, elektronik ve küçük ev aleti markalarımızın adet satışlarında önemli düşüş gözlemliyoruz. Kasım ayında özellikle bu kategorilerde ciddi satış rakamlarına ulaşılacağını ve toplam e-ticaret hacminin 500 milyar lirayı aşarak rekor tazeleyeceğini tahmin ediyoruz. Talebin yüksek olmasına rağmen indirimler sayesinde kasımda da enflasyonla mücadeleye desteğimizi sürdüreceğiz.”
Sinan Öncel, tüketicileri özellikle internet üzerinden yapacakları alışverişlerde siber dolandırıcılara karşı uyanık olmaları konusunda uyardı. Öncel, tüketicilere alışverişlerini markanın ya da pazaryerinin resmi sitesinden yapmalarını, ödemelerini de gerekli güvenlik kontrollerini sağladıktan sonra gerçekleştirmelerini önerdi.
Genel Haberler
CarrefourSA, L’Etape Türkiye’de sporculara destek verdi
19-20 Ekim tarihlerinde Türkiye’de ilk kez gerçekleştirilen, Fransa Bisiklet Turu’nun amatör sporculara yönelik özel konsepti olan “L’Etape Türkiye by Tour de France”, 50’den fazla ülkeden yaklaşık 3000 bisikletçinin katılımıyla İstanbul’da gerçekleşti. CarrefourSA, etkinliğin tedarikçi sponsoru olarak, Yaşam için Doğrusu vizyonunu bir kez daha öne çıkardı.
CarrefourSA Pazarlama ve Kurumsal İletişim Grup Müdürü Melis Karatay Ebin, “Dünyanın en ikonik spor organizasyonlarından birinde CarrefourSA olarak yer almaktan büyük mutluluk duyuyoruz. Bu dev etkinlikte, sporcularımıza yarış boyunca enerji vermek amacıyla su ve meyve ikramlarıyla destek sağladık. Lezzet Arası şeflerimiz ise yarış sonrasında sporcuların karbonhidrat ihtiyaçlarını karşılamak için özel ikramlarıyla alandaydı. CarrefourSA olarak önümüzdeki dönemlerde de sporu ve sporcuyu desteklemeye kararlıyız.” dedi.
Genel Haberler
EBRD ve A101, sürdürülebilir gelecek için güçlerini birleştiriyor
Türkiye’nin 81 ilinde ve tüm ilçelerinde 13.600’ü aşkın mağazasıyla hizmet veren A101, sürdürülebilirlik hedeflerine yönelik çalışmalarını hızlandırmak amacıyla Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’ndan (EBRD) yeşil dönüşüm projelerini desteklemek ve yeni mağaza yatırımlarını finanse etmek için 200 milyon ABD doları tutarında kredi aldı.
EBRD, Türkiye’nin en büyük perakende zincirlerinden A101’e, sürdürülebilirlik hedeflerini desteklemek amacıyla 200 milyon ABD doları tutarında sendikasyon kredisi sağladı. Bu kredi, A101’in yeşil dönüşüm çalışmalarını hızlandırma ve yeni mağaza yatırımlarına katkı sunma amacıyla kullanılacak.
İki dilimden oluşan kredinin 100 milyon ABD doları tutarındaki kısmını EBRD taahhüt ederken, ikinci 100 milyon ABD doları tutarındaki dilim uluslararası finans kuruluşları aracılığıyla sendikasyon şeklinde sağlanacak. İlk dilimde, EBRD, 82 milyon ABD doları tutarında finansman sağlarken, Finance in Motion 18 milyon ABD doları katkı sağlayacak.
Bu finansman aracılığıyla A101, Türkiye genelinde yeni mağaza ve depo açılışları, mevcut mağazaların modernizasyonu ve enerji verimlilik artışı doğrultusunda yenilenmesi ve güneş enerjisi panelleri kurulumuna yönelik orta vadeli yatırım planlarını finanse edecek.
Kredi sayesinde A101, enerji tüketimini ve karbon emisyonlarını azaltmanın yanı sıra, güneş enerjisi ve kaynak verimliliği projeleri ile çevre dostu uygulamalarını güçlendirecek.
Türkiye perakende sektörü, ülke iş gücünün %12’sini istihdam eden önemli bir sektör olmasına rağmen, özellikle depremden etkilenen bölgelerde ciddi zorluklarla karşı karşıya kalmıştı. A101, bu bölgelerde perakende çalışanlarının teknik becerilerini geliştirmek ve iş gücünün gelişimini desteklemek amacıyla iki büyük eğitim programı başlatacak. Programların bir diğer önemli amacı ise, ülke genelindeki personelin becerilerini artırmak olarak öne çıkıyor. Eğitim programlarına katılarak işe alınan kişilerin %60’ını kadın çalışanlar oluşturacak ve bu sayede kadınların iş gücüne katılımı ve ekonomik güçlenmesi desteklenecek.
EBRD Gıda ve Tarım İşletmeleri Bölge Başkanı Wojtek Boniaszczuk, projeyle ilgili olarak; “A101 ile bu önemli projede çalışmaktan mutluluk duyuyoruz. A101’in çevre dostu operasyonlara doğru attığı adımlar perakende sektörü için örnek teşkil edecek. Özellikle depremden etkilenen bölgelerde iş gücünü desteklemeyi amaçlayan bu yatırımın, bölgenin ekonomik toparlanmasına katkı sağlayacağına inanıyoruz.” ifadelerini kullandı.
Aydın Group CFO’su Osman Yılmaz ise şöyle konuştu: “EBRD ile yapmış olduğumuz bu stratejik iş birliğinden çok mutluyuz. Bu iş birliği sektördeki konumumuzu güçlendirecek olmasının yanı sıra, sürdürülebilir perakende operasyonlarına yaptığımız yatırımları da hızlandıracaktır. A101’in sektöründe inovasyonu ve sürdürülebilirliği teşvik etmeye kararlılığının da göstergesi olan bu iş birliği, yalnızca finansal istikrarımızı artırmakla kalmayacak, aynı zamanda iş gücümüzü ve ekosistemimizi de güçlendirecektir.”
EBRD, 2009 yılından bu yana Türkiye’de çoğunluğu özel sektörde olmak üzere 453 proje ve ticaret finansmanı limitleri aracılığıyla 20 milyar avrodan fazla yatırım gerçekleştirdi.