“İş birliğine gitmeyen AVM’lerin oyalama taktiği sürüyor”

Daha önce AYD Başkanı Hulusi Belgü’nün “Stratejik Kur Riski Paylaşım Modeli”ni ‘akıl dışı’ ve ‘kara mizah’ örneği olarak değerlendiren BMD Başkanı Sinan Öncel öz önce yaptığı açıklama ile “İş birliğine gitmeyen AVM’lerin oyalama taktiği sürüyor” olarak değerlendirdi.

Berat Albayrak: “Dövizle kira dönemi bitiyor” demişti

AVM’lerde ki kiraların dövizle veya yüksek kuru sebebiyle süregelen tartışma alevlendi. Artan döviz kurları ve hükümetin döviz yerine milli parayla ticaret yapılması yönünde ki beklentileri sonrasında Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın Ağustos ayının son günlerinde yaptığı Dövizle kira dönemi bitiyor başlıklı haberlerde ki alışveriş merkezlerinde, evlerde, dükkanlarda artık dövizle kiralama ve satış dönemine son verileceği yönündeki haberlerden sonra ilk olarak AYD’den açıklama gelmişti.

Bakan Berat Albayrak’ın açıklamalarını değerlendiren AYD Başkanı Hulusi Bengü, “Sayın Bakanımızın yaptığı açıklamada alınacak önlemlere ilgili olarak yabancı para birimi ile yapılan fonlamayı yani kredi borcu olan yatırımcıyı koruyacaklarını açıklamış olması, bizim her zaman altını çizdiğimiz ülkemiz için son derece kıymetli olan yabancı yatırımcılarımızın haklarının korunacağının göstergesi olması açısından son derece kıymetlidir. Zira son 5 senede Türkiye’ye direkt gelen yabancı sermayenin %10’unu alışveriş merkezi yatırımları vasıtasıyla olmuştur” denilmişti.

AYD, kur üzerinde “Panik havası” yaratılmamasını istemişti

Son olarak 7 Ağustos Cuma günü AYD Geniş Katılımlı Yönetim Kurulu Toplantısı’ndan sonra yayınlanan basın bülteninde AYD yatırımcılarının 7 Eylül Cuma günü kur üzerinden “Panik havası” yaratılmaması yönündeki açıklama yapılmıştı.

3 AVM’de ki mağazalar iki saat geç açıldı

Döviz kurlarına bağlı olarak artan yüksek kira maliyetlerinin varlıklarını tehdit etme noktasına gelmesinden yakınan markalar, ‘onurlu’ ve ‘adil’ ticaret talebi ile bugün İstanbul’daki 3 AVM’de mağazalarını iki saat geç açtıktan sonra BMD Yönetim Kurulu’ndan yapılan açıklamada, ülke ekonomisi için vazgeçilmez önemi bulunan perakende sektörünün iki yıldır türbülansla karşı karşı karşıya bulunduğu hatırlatıldı. Türbülansın son haftalarda şiddetini daha da arttığının altı çizilen açıklamada şu görüşlere yer verildi:

Son bir haftada üç marka konkordato ilan etmek zorunda kaldı

“Sektörü derinden sarsan sorun temel olarak dövize bağlı maliyet artışından kaynaklanıyor. Sezon başında satış fiyatlaması yapılan ürünlerin maliyeti her gün artan kira ve imalat giderleriyle neredeyse satış fiyatını yakalıyor. Bu durum perakende ticareti sürdürülebilir olmaktan çıkarırken, oluşumu on yılları bulan markalarımızın faaliyetini sona erdirecek bir tehdit haline gelmiş bulunuyor. Üzülerek izlediğimiz gibi son bir haftada köklü üç markamız konkordato ilan etmek zorunda kaldı.

AVM’ler günlük kurdan “göstermelik” bir şekilde vazgeçti
Markalarımız Türkiye’de faaliyet gösteren AVM yatırımcılarının üçte ikisi ile neredeyse hiçbir sorun yaşamadan tam bir iş birliği içinde faaliyetlerini sürdürüyorlar. Ağırlıklı olarak yabancılardan oluşan üçte birlik AVM yatırımcısı ise omuz omuza verip dayanışmaya en çok ihtiyaç duyduğumuz bir dönemde ülke gerçeklerini ısrarla görmek istemiyor. Eylül ayında kamuoyu baskısıyla söz konusu AVM’lerin önemli bir kısmı günlük kurdan ‘göstermelik’ bir şekilde vazgeçti. Buna rağmen kira faturaları yılbaşına oranla yüzde 31, son bir yıla oranla ise yüzde 46 daha yüksek olarak düzenlendi.”

İş birliğine gitmeyen AVM’lerin oyalama taktiği sürüyor

İşbirliğine gitmeyen AVM yatırımcılarının önceden olduğu gibi yine ‘oyalama’ taktiğini sürdürdüğü belirtilen açıklamada markaların talepleri şöyle sıralandı:

• Markalı perakende sektörünün önemli temsilcisi BMD üyeleri her ay kira düzenlemesi için kapı kapı gezmek zorunda bırakılmamalı. En kısa sürede ‘onurlu’ ve ‘adil’ bir ticaret düzeni tesis edilmeli.
• Mücbir sebeplerle karşılaşan, zora düşen, işletmesini kurtarmaya çalışan girişimci, yüksek cezalarla tehdit edilmemeli. Bu gibi durumlarda iki ay önceden bildirimde bulunulması kaydıyla verimsiz mağazanın cezasız kapatılmasına imkân veren bir yasal düzenleme çok acil hayata geçirilmeli.
• Yabancı paraya endeksli ticaret ve hammaddenin ağırlıklı bölümünün dövizle tedarik edilmesi imalat sektörümüzü çok olumsuz etkiliyor. ‘Fırsatçı piyasa yapıcı’lara karşı hammadde tedarikçileri, ülke ekonomimizin geleceği için markalarımızla iş birliğini arttırmalı.
• Markalı perakende sektörünün güçlenmesi ve katma değerli ihracat için çalışan BMD işletmelerinin aynı zamanda istihdam konusunda büyük bir sorumlulukları bulunuyor. Bankalar üyelerimize kredi kullandırtırken bu sosyal kriteri de göz önünde bulundurmalı.
• Zorlu süreçte markalarımız ile omuz omuza veren ve dayanışma gösteren AVM’lerin de döviz borcu bulunuyor. Bu AVM’lerin yatırımcıları ‘çarşılar ve mağazalar kapanmasın’ ilkesi ile her türlü fedakarlığı gösterirken perakendeciyi anlamamakta direten AVM yatırımcıları ısrarla kendi döviz borçlarını öne sürmeye devam ediyorlar. Söz konusu döviz borçları Bakanlık tarafından resmi olarak tespit edilerek çözümü konusunda bir çalışma başlatılmalı.

Son açıklama AYD’den: “Sansasyon yaratmaktan öteye gitmeyecek bir zaman kaybı”

GPD’nin bu basın bülteninden sadece yarım saat sonra AYD’den gelen son bir basın bülteninde şöyle denildi:

“Türkiye’deki alışveriş merkezleri ve yatırımlarını temsil eden tek kuruluş Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) olarak, bazı markalarımızın aldıkları karar doğrultusunda, İstanbul’da yer alan birkaç alışveriş merkezinde mağazalarını öğlen saatlerine kadar kapılarını kapatarak kurda yaşanan artış dolayısıyla kiraları protesto ettiklerini üzülerek takip ettik.

Ülkemizin bir kez daha zor bir siyasi ve ekonomik mücadele döneminden geçtiği yadsınamaz. Böylesine sancılı günlerde başta hükümetimiz olmak üzere pek çok sanayicimizin, yatırımcımızın ve hatta halkımızın elini taşın altına koyarak bireysel kalkınmaya değil toplumsal kalkınmaya, kurlardan yaşanan yükselmeyle ve enflasyonla mücadeleye katkı sağladığını görüyoruz.

Tüm Türkiye’nin milli birlik duygularıyla hareket etmesi gereken bu hassas süreçte, herkes üzerine düşen görevi yaparken, kimi kurum ve markaların durumdan vaziyet çıkararak enflasyonist harekete ve sendikal tavırlara girişmelerini son derece yanlış bulduğumuzu ifade etmek isteriz. Bahsi geçen mağazaların yarım günlük protestosunu, sansasyon yaratmaktan öteye gitmeyecek bir zaman kaybı olarak değerlendiriyoruz. Geçtiğimiz hafta içerisinde üyelerimizle yaptığımız toplantıda da söylediğimiz gibi en doğru yol, ilgili Bakanlıklarımızın riyasetinde, diyalog kurarak meselelere ortak çözüm aramaktan geçmektedir. Türkiye’de bulunan tüm Alışveriş Merkezleri, sıkıntısı olan tüm perakendecilere ya indirim vererek ya da kuru sabitleyerek yaşanan sıkıntılı dönemde ellerinden geldiği kadar yardımcı olmaya çalışıyor ve bunu AYD olarak tüm paydaşlarımıza tavsiye ediyoruz.

Yaşanan bu beklenmedik dönemde yükü sadece Alışveriş Merkezlerinin üstüne yıkmayarak, zararı hakkaniyetli şekilde her kesimin paylaşacağı bir özveriye her zaman hazırız. Aksi bir durum 15 milyar doların üstünde borcu olan bir sektörü zor duruma düşüreceği gibi bankalarımıza, ekonomimize, dolayısı ile ülkemize çok ağır ve büyük hasarlar vereceği kaçınılmazdır.

58 milyar dolarlık yatırımı ve 520 bin nitelikli istihdamı temsil eden AYD Üyeleri olarak, sektörümüz de istihdamı düşürmeden, devletimize ve ekonomimize zarar vermeden işleri zorlaştırmak yerine kolaylaştırmak adına devletimizle her zaman iş birliğinden yana olduğumuzu ve kalıcı çözümler üretmek amacıyla görüşmelerimizi sürdürdüğümüzü kamuoyunun bilgisine saygı ile sunarız.”

BMD, 31 Temmuz Salı günü gerçekleştirdiği Genel Kurul sonrasında 1 Ağustos’tan itibaren geçerli olmak üzere kurucularından olduğu Türkiye Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Federasyonu’ndan (TAMPF) ayrılmıştı.