TBMM’de görüşülecek olan sebze meyve ticareti ile ilgili düzenleme, toptancı hallerinin tepkisine neden oldu. ‘Görüşümüz alınmadı’ diyen hal esnafına göre, yasa bu şekilde çıkarsa sadece süpermarketlere yarar.

Toptancı hallerinin geleceğini yakından ilgilendiren “Sebze Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı”, tarafların görüşleri yeterince alınmadan hazırlandığı için eleştiriliyor.
Antalya Ticaret Borsası (ATB) tarafından düzenlenen “Yeni Hal Yasası’na Doğru” konulu formun ardından bir sonuç bildirgesi açıklandı. TBMM’de görüşülecek oları tasarının mevcut haliyle yabancı sermayeli büyük süpermarketlerin çıkarlarını gözeten bir düzenleme olmanın ötesine geçemediği vurgulandı. ATB yetkilileri, sonuç bildirgesinin Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, TOBB başta olmak üzere Ankara’da ilgili mercilere gönderileceğini belirtildi.

Önce hallerin durumu belirlenmeli

“Hallerin odağında olduğu bir piyasaya düzenleme getirilecekse, hal esnafının görüş ve önerileri mutlaka alınmalı” denilen bildirgede şu noktalara dikkat çekildi: “Türkiye’de toptancı hal komisyoncularının çalışma biçimi, başka hiçbir ülkedeki işleyişe benzemiyor. Dolayısıyla bürokratlarımız başka ülkelerdeki işleyişi emsal alarak faraziye yöntemiyle kanun çıkarmamalı. Önce Türkiye hallerinde işlerin nasıl gittiğiyle ilgili yeterli ve geçerli bilgi sahibi olmalıdır. Tasarıda gıda güvenliği, piyasanın kayıt altında olması ve kontrollü ticaret gibi konularda çok iyi niyetli düzenlemeler getirilmekle beraber bunların uygulanması ve işleyişleri açısından da çok ciddi sıkıntılar söz konusu olacaktır.” Rüsum konusunun sadece sebze meyve ticaretinde söz konusu olduğu belirtilen bildirgede, dünyanın başka hiçbir ülkesinde söz konusu olmayan bu uygulamanın tekrar gözden geçirilmesi ve toptancı hallerinin belediyelerin gelir kapısı olmaktan çıkarılması gerektiği de savunuldu. Forumda konuşan TÜSEMKOM Başkanı Yüksel Tavşan, toptancı hallerinin komisyoncuların değil, üreticilerin yeri olduğunu belirtti.
Tavşan, “Büyük marketler üreticiyi ele geçirmeye çalışıyor. Yeni Hal Yasası bu haliyle geçerse, yasalaşırsa sağlıklı olmaz. Üreticiyi de tüketiciyi de zor dutumda bırakacak” dedi. Antalya Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Mustafa Satıcı da toptancı hallerinin tüketici ve üretici olarak ayrılması gerektiğini ifade elti. Satıcı, “Toptancı halleri belediyelerin gelir kapısı olmaktan çıkarılmalı. Yeni yasada toptana hallerinden rüsum alınmaması yer almalı. Radikal bir değişiklik yapılarak toptancı hallerinden rüsum alınmasın” dedi.

10 yıldır konuşuluyor

Akdeniz Üniversitesi (AÜ) Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Burhan Özkan, Hal Yasası’nın değiştirilmesi ve yeniden düzenlenmesi konusunda yaklaşık 10 yıldır üzerinde çalışıldığını anımsattı. Her kesimin Hal Yasası’ndan şikâyet ettiğini iddia eden Özkan, yeni yasanın tek bir sektöre ağırlıklı olarak çıkması halinde bunun yürümeyeceğini söyledi. Antalya Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Üyesi ve ihracatçı Hamdi Güneş de yeni Toptancı Hal Yasasının iyi ve kötü tarafları olduğunu belirterek, bunun yeniden düzenlenmesi gerektiğini söyledi. Yeni yasanın tüm sektör paydaşlarım memnun edecek şekilde yapılmasını isteyen Güneş, “Toptancı hallerin kapanmasını istemiyoruz. Yeni Hal Yasası çağın gereklerine uygun, tüketicinin taleplerine hizmet etmek zorunda” dedi.

HAL ESNAFININ ELEŞTİRİLERİ
– Yasa tasarısı hazırlanırken esnafın görüşlerine başvurulmadı.
– Tasarı mevcut haliyle yabancı sermayeli büyük süpermarketlere yarar.
– Tasarı, bitkisel üretim sektöründe derin yaralara yol açar. –
– Gıda güvenliği ve kayıt dışıyla ilgili niyet iyi fakat uygulanması zor.
– Toptancı halleri belediyelerin gelir kapısı olmaktan çıkarılmalı.
– Yeni yasada toptancı hallerinden rüsum alınmaması yer almalı.

Kaynak :Referans Gazetesi